Warto inwestować w informację zwrotną

Ostatnie warsztaty SEL-u z zakresu Design Thinking zmotywowały mnie do poświęcenia odrobiny czasu na podsumowanie i zapytanie uczestników co sądzą o ostatnim edukacyjnym przedsięwzięciu. Nie ukrywam też, że chciałam odrobinę poznać nauczycieli, z którymi współpracujemy jako nadleśnictwo.

Kim byli ankietowani?

Ankieta objęła 22 osoby, nauczycieli szkół podstawowych w przeważającej części nauczania początkowego ze wsi oraz małych miast (Lubawa, Ostróda). Wśród ankietowanych było 20 kobiet i 2 mężczyzn. Należy dodać, że byli to nauczyciele małych szkół, gdzie jedna osoba uczy kilku przedmiotów lub prowadzi zajęcia pozalekcyjne (świetlice, biblioteka).

Ankieta składała się z części ogólnej dotyczącej edukacji leśnej i zajęć w terenie oraz części otwartej dającej możliwość swobodnego wypowiedzenia się na temat samego warsztatu.

Jaki był program warsztatów?

Głównym założeniem warsztatu było pokazanie nauczycielom kilku prostych gier dydaktycznych o tematyce leśnej. Bazą i źródłem była publikacja CILP „Z lasem przez cały rok”. Uczestnicy otrzymali dwie publikacje dotyczące zajęć wiosennych oraz letnich jako materiał z warsztatów. Dodatkowo przekazaliśmy kilka kluczowych informacji na temat Lasów Państwowych oraz zasobów leśnych.

Jaki był wynik ankiet?

Odległość między szkołą a najbliższym lasem wynosiła od 0,5  do 2 km. Mimo takiej bliskości zajęcia w lesie były prowadzone 1,2 razy w roku. Wszyscy nauczyciele deklarowali natomiast chęć częstszego prowadzenia zajęć na terenach leśnych.

Subiektywna ocena wiedzy o lesie była wysoka w opinii respondentów, pozwalająca na swobodne odpowiadanie na pytania uczniów. Jednak w pytaniu dotyczącym tego czego nauczyciele boją się w lesie padały odpowiedzi, że obawiają się nieprzewidzianych pytań dzieci, na które nie będą potrafili odpowiedzieć. Jednak największy strach w lesie budzą kleszcze.

Od leśnika zdecydowana większość nauczycieli oczekuje przekazania merytorycznej wiedzy dotyczącej lasu. W propozycjach tematów warsztatowych przeważały zagadnienia dotyczące zwierząt leśnych ewentualnie roślin.

W części dotyczącej warsztatów okazało się, że nauczyciele nie mają uwag krytycznych. A warsztaty oceniają jako przydatne i ciekawe.

Czego uczestnicy nauczyli się na warsztatach?

Nowych, interesujących gier i zabaw oraz ciekawostek o lesie. Dowiedzieli się jak zainteresować uczniów lasem, jak zwiększyć atrakcyjność wyprawy do lasu i jak wykorzystać dydaktycznie krótkie wyjścia do lasu. Można przyjąć, że zakładany cel warsztatów został zrealizowany.

Co zrobiło wrażenie na nauczycielach podczas warsztatów?

Sposób prowadzenia warsztatów, który określili jako interesujący, merytoryczny, rzeczowy. Wrażenie wywarła swobodna atmosfera, bezpośredni kontakt z uczestnikami oraz metodyka zajęć, pasja i zaangażowanie prowadzących.

Wrażenie wywarł również sam las i jego możliwości. Podobało się bezpośrednie wykorzystanie patyków, szyszek, liści i innych materiałów organicznych jako pomocy dydaktycznych, materiałów plastycznych czy zabawek.

Co mnie jako prowadzącą zdziwiło i zastanowiło?

Na pewno zdziwiło mnie to, że nauczyciele uznali dobrą atmosferę oraz pracę w grupach za coś niezwykłego. Kilkakrotnie pisali, że nauczyli się pracy w grupach oraz technik aktywizacyjnych.

Cieszą mnie dobre chęci nauczycieli - wszyscy deklarowali, że chcieliby prowadzić więcej zajęć w terenie i uczestniczyć w kolejnych warsztatach organizowanych przez nadleśnictwo.

Zastanawia bardzo dysonans pomiędzy wysoką subiektywną oceną wiedzy o lesie i bliskością terenów leśnych a niewielką znajomością ekologii lasu i małą świadomością tego, jakie możliwości edukacyjne dają tereny leśne. Propozycje tematyki warsztatów wskazują na bardzo powierzchowną znajomość zagadnienia. 

Dziwi też oczekiwanie, że to właśnie leśnik będzie pełnił funkcję dokształcania nauczycieli i wyposażania ich w wiedzę przyrodniczą. Choć z drugiej strony cieszy, że postrzegani jesteśmy jako eksperci z zakresu nauk przyrodniczych.

Autorka tekstu

Justyna Haładaj

Nadleśnictwo Olsztynek

Autor zdjeć

Piotr Rogowski